Λακκούβες, άμμος, λάσπη, χαλίκια, πέτρες και χαντάκια.
Είναι πιθανό ότι θα αντιμετωπίσετε έναν συνδυασμό ή όλων αυτών των εμποδίων σε οποιαδήποτε χωμάτινη διαδρομή κι αν επιλέξετε. Η ανάπτυξη μιας σταθερής βάσης δεξιοτήτων που θα σας βοηθήσει να οδηγήσετε το ποδήλατό σας ομαλά σε μια μεγάλη ποικιλία εδάφους είναι απαραίτητη για τη οδήγηση με ένα ποδήλατο gravel. Ένα καλό σύνολο δεξιοτήτων είναι η διαφορά μεταξύ του αισθήματος αυτοπεποίθησης ή του φόβου για τυχόν εμπόδια που μπορεί να αντιμετωπίσετε. Επιπλέον, η ενίσχυση των δεξιοτήτων χειρισμού του ποδηλάτου σας μπορεί να σας βοηθήσει να έχετε καλύτερη ισορροπία, να αποφύγετε πτώσεις και να αποκτήσετε επιπλέον ταχύτητα.
Θέση σώματος
Ο τρόπος με τον οποίο τοποθετείτε το σώμα σας πάνω από το ποδήλατο και πού κατανέμετε το βάρος σας είναι θεμελιώδεις αρχές για το χειρισμό του ποδηλάτου σας, ειδικά όταν η μορφολογία του εδάφους αλλάζει συνεχώς. Αυτές οι δεξιότητες είναι σημαντικές για την ανηφόρα και την κατάβαση, καθώς και για την οδήγηση σε ανώμαλο έδαφος που μπορεί να είναι γεμάτο λακκούβες, χαλίκια, ρίζες, πέτρες και χαντάκια.
Κατάβαση
Η πιο σημαντική θέση του σώματος που είναι απαραίτητη για την κατάβαση με gravel είναι η θέση «ετοιμότητας». Αυτή είναι η θέση στην οποία πρέπει να προεπιλεγείτε στις πιο γρήγορες καταβάσεις (αυτές στις οποίες σταματάτε να κάνετε πεντάλ), καθώς σας δίνει τη μέγιστη σταθερότητα και ευελιξία. Εάν έχετε οδηγήσει ποτέ ποδήλατο βουνού, πιθανότατα να είστε εξοικειωμένοι με αυτήν τη θέση.
Θέση ετοιμότητας:
- Θα πρέπει να στέκεστε με τα πόδια σας στα πεντάλ παράλληλα με το έδαφος (3 και 9 η ώρα σύμφωνα με τους δείκτες του ρολογιού) και το καλό σας πόδι θα πρέπει να βρίσκεται μπροστά.
- Τα γόνατά σας θα πρέπει να είναι ελαφρώς λυγισμένα και οι φτέρνες σας ελαφρώς προς τα κάτω έτσι ώστε οι γάμπες σας να χαλαρώνουν και να απορροφούν τις δονήσεις.
- Οι γοφοί σας πρέπει να αιωρούνται πάνω από τη σέλα, οι αγκώνες σας θα είναι λυγισμένοι και τα μάτια σας θα εστιάζουν στον δρόμο μπροστά σας.
- Τα χέρια σας πρέπει να είναι στις κάτω μπάρες ή στις λεβιεδομανέτες.
Στην θέση ετοιμότητας το κράτημα σας στις μπάρες πρέπει να είναι σταθερό, αλλά το υπόλοιπο σώμα σας πρέπει να είναι χαλαρό για να σας βοηθήσει να απορροφήσετε όσο το δυνατόν περισσότερη τους κραδασμούς. Όσο καλύτερα προσαρμόσετε το σώμα σας να απορροφά τους κραδασμούς, τόσο πιο σταθερό θα είναι το ποδήλατό σας σε ανώμαλο έδαφος. Μπορείτε να θεωρήσετε τα χέρια και τα πόδια σας ως ανάρτηση ή αμορτισέρ για να διατηρήσετε την οδήγηση άνετη για εσάς και ομαλή και προβλέψιμη για το ποδήλατό σας. Αυτό θα μειώσει την κόπωση και θα διατηρήσει την πρόσφυση.
Η θέση ετοιμότητας χρησιμοποιείται καλύτερα σε ανώμαλο κατηφορικό χωματόδρομο με πολλές στροφές. Προτιμώ να είμαι σε μία κατάβαση με τα χέρια μου στις κάτω μπάρες, γιατί μπορώ να χρησιμοποιήσω λιγότερα δάχτυλα για να πατήσω φρένο, αφήνοντας περισσότερα δάκτυλα να πιάνουν το τιμόνι. Θεωρώ ότι αυτό προκαλεί πολύ λιγότερη κόπωση στα χέρια κατά τη διάρκεια μιας βόλτας σε σχέση με το κράτημα στις λεβιεδομανέτες.
Χειρισμός στις στροφές
Όταν κατά τη διάρκεια της κατάβασης φτάσετε σε μια απότομη στροφή με χαλίκια, πρέπει να έχετε κάποια ικανότητα για να μπορείτε να στρίβετε γρήγορα και με ασφάλεια. Δεν υπάρχει ένας εύκολος τρόπος, αλλά υπάρχουν ορισμένα πράγματα που πρέπει να θυμάστε που θα σας βοηθήσουν να στρίψετε με επιτυχία:
- Καθώς πλησιάζετε στη στροφή, παρατηρείστε το έδαφος και επιλέξτε τη γραμμή σας. Συνήθως, υπάρχουν δύο καλά φθαρμένα κομμάτια σκαμένα από τις ρόδες των οχημάτων που θα προσφέρουν περισσότερη πρόσφυση και λιγότερο χαλίκι, αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Αναζητήστε το σημείο με τη μεγαλύτερη δυνατή πρόσφυση και προσαρμόστε την ταχύτητά σας εάν είναι απαραίτητο πριν μπείτε στη στροφή.
- Εάν το έδαφος έχει καλή πρόσφυση, τότε μπορείτε να πάρετε τη στροφή παρόμοια με μια απότομη στροφή σε ένα ποδήλατο δρόμου, με το εξωτερικό πόδι σας προς τα κάτω και το εσωτερικό σας χέρι να σπρώχνει προς τη στροφή.
- Εάν δεν έχει πολλή πρόσφυση (χαλίκι, άμμος ή λάσπη), τότε πρέπει να αποφύγετε την κλίση στη στροφή. Προσπαθήστε να κρατήσετε το σώμα σας πιο όρθιο και οδηγήστε το ποδήλατό σας στη γραμμή της επιλογής σας. Εάν πρέπει να συνεχίσετε να φρενάρετε μέχρι τη στροφή, προσπαθήστε να χρησιμοποιήσετε κυρίως το πίσω φρένο.
- Να θυμάστε πάντα να κοιτάτε πού θέλετε να πάτε και το ποδήλατό σας θα ακολουθήσει. Μην εστιάζετε στα εμπόδια που δεν θέλετε να χτυπήσετε ειδάλλως θα οδηγήσετε το ποδήλατό σας κατευθείαν πάνω σε αυτά.
Ανηφόρα
Ευτυχώς, η ανηφόρα σε χωματόδρομο είναι πολύ πιο απλή από την κατάβαση. Σε πολλές αναβάσεις με ποδήλατο gravel μπορείτε να οδηγήσετε παρόμοια με τον τρόπο που θα οδηγούσατε με ένα ποδήλατο MTB. Ωστόσο, καθώς το έδαφος γίνεται πιο απότομο και/ή ανώμαλο, είναι σημαντική η διατήρηση της πρόσφυσης. Για να αποφύγετε την ολίσθηση του οπίσθιου τροχού ή του ανυψωμένου μπροστινού τροχού σας από το έδαφος, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια θέση, όπου θα κάθεστε στη σέλα, που είναι χρήσιμη για την οδήγηση σε κάθε είδους δύσκολη ανηφορική διαδρομή.
Οδηγόντας σε ανηφορική διαδρομή
- Δώστε μία κλίση στους γοφούς σας για να χαμηλώσετε το άνω μέρος του σώματός σας. Εάν βοηθάει, μπορείτε να σκεφτείτε ότι πρέπει να γείρετε προς τα εμπρός για να φάτε κάτι που έχετε πάνω στο τιμόνι σας. Κατεβάστε τους αγκώνες σας για να χαμηλώσετε τους ώμους σας. Μην κρεμάτε μόνο το κεφάλι σας. Μπορείτε να οδηγείτε από όρθια έως πολύ χαμηλή θέση ανάλογα με την κλίση του εδάφους.
- Ίσως σας φανεί χρήσιμο να μετακινηθείτε ελαφρώς προς τα εμπρός στη σέλα. Με αυτόν τον τρόπο, ο μπροστινός τροχός θα δεν θα αναπηδά από το έδαφος, διατηρώντας παράλληλα το βάρος του σώματος σας πάνω από τον πίσω τροχό για καλή μεταφορά της δύναμης.
Το να σηκωθούμε από τη σέλα είναι επίσης μια επιλογή οδήγησης σε ανηφόρα, αλλά πρέπει να χρησιμοποιείται με διακριτικότητα. Μείνετε καθισμένοι σε χαλαρές ή απότομες κλίσεις και να σηκωθείτε από τη σέλα όταν έχετε περισσότερη πρόσφυση. Εάν πρέπει να σηκωθείτε από τη σέλα σε απότομες ανηφόρες, η καλύτερη θέση είναι βασικά μια όρθια θέση του σώματος. Αυτό βοηθά στην ομοιόμορφη κατανομή του σωματικού βάρους σας στον μπροστινό και στον πίσω τροχό, έτσι ώστε οι τροχοί σας να μην γλιστρούν.
Ομαλό πάτημα του πεντάλ
Εκτός από τη διατήρηση της καλής θέσης του σώματος, μια άλλη τεχνική είναι αυτή που εστιάζει στην ομαλότητα του πεντάλ. Σε ανηφόρα, με ένα ποδήλατο δρόμου μπορείτε να κάνετε πεντάλ με οποιοδήποτε ρυθμό χωρίς να χάσετε την πρόσφυση, αλλά αυτό δεν ισχύει με ένα ποδήλατο gravel. Εάν σαν αρέσουν τα βαριά πατήματα στο πεντάλ και βρεθείτε να πιέζετε σκληρά προς τα κάτω και στη συνέχεια να σταματάτε στο πάνω και κάτω μέρος του πεντάλ, σίγουρα θα πρέπει να εξασκηθείτε για να εξομαλύνετε το στροφάρισμά σας και να διατηρήσετε την πρόσφυση σε χωματόδρομο. Μπορείτε να αναπτύξετε αυτήν την τεχνική δοκιμάζοντας να στροφάρετε πολύ πιο γρήγορα από ότι πρέπει στην αρχή της ανηφόρας.
Φρενάρισμα
Παρόμοια με τις απότομες ανηφόρες και καταβάσεις, το φρενάρισμα σε ανώμαλο δρόμο είναι θέμα πρόσφυσης. Σχεδόν κάθε σύγχρονο ποδήλατο gravel είναι εξοπλισμένο με δισκόφρενα, οπότε η εξοικείωση με τον τρόπο λειτουργίας τους είναι απαραίτητη για την αποφυγή ατυχημάτων. Τα δισκόφρενα είναι πολύ ισχυρά, οπότε θέλετε να αποφύγετε να πιάνετε τα φρένα με υπερβολική δύναμη αλλιώς θα μπορούσατε να πάρετε τούμπα πάνω από το τιμόνι ή να μπλοκάρετε τον πίσω τροχό και να γλιστρήσετε.
Ο καλύτερος τρόπος για να αποκτήσετε μια αίσθηση για το πώς λειτουργούν τα δισκόφρενα είναι να εξασκηθείτε σταματώντας σε διάφορες επιφάνειες (χαλίκι, άσφαλτο, χώμα κλπ.). Δοκιμάστε να φρενάρετε πιέζοντας και τα δύο φρένα εξίσου και στη συνέχεια προσπαθήστε να φρενάρετε πιέζοντας μόνο το μπροστινό ή το πίσω φρένο. Σημειώστε πόσο χρόνο χρειάζεται για να σταματήσετε σε κάθε περίπτωση. Προσπαθήστε να βρείτε τα όρια των φρένων σας και σημειώστε πόσο σκληρά μπορείτε να πιέσετε τα φρένα σας πριν αρχίσουν να μπλοκάρουν οι τροχοί σας. Επιπλέον, δοκιμάστε να φρενάρετε με τα χέρια στις λεβιεδομανέτες και στις κάτω μπάρες και σημειώστε πόσα δάχτυλα πρέπει να χρησιμοποιήσετε για κάθε θέση. Μόλις εξασκηθείτε αρκετά, ξέροντας ποιο φρένο θα πιέσετε περισσότερο τότε γίνεται ασυναίσθητα και πιθανότατα δεν θα χρειαστεί να το σκεφτείτε.
Μόλις αισθανθείτε άνετα με τη λειτουργία των φρένων σας στην πράξη, μπορείτε να αλλάξετε την εστίασή σας σε μερικές πιο προηγμένες τεχνικές στο χώμα:
Κρατήστε το βάρος σας μεταξύ των τροχών κατά το φρενάρισμα. Η θέση του σώματός σας είναι σημαντική για το φρενάρισμα. Εάν το βάρος σας είναι πολύ μπροστά, τότε μπορεί να χάσετε τον έλεγχο του ποδηλάτου. Η αδράνεια του φρεναρίσματος θα κάνει το σώμα να θέλει να πέσει προς τα εμπρός, αλλά μπορείτε να το αντισταθμίσετε μετατοπίζοντας το σώμα σας πιο πίσω καθώς ασκείτε μεγαλύτερη πίεση στα φρένα.
Πατήστε δυνατά τα φρένα στις επιφάνειες με τη μεγαλύτερη πρόσφυση. Για παράδειγμα, εάν υπάρχει μια μεγάλη ευθεία πριν από μια απότομη στροφή, χρησιμοποιήστε το προς όφελός σας για να επιβραδύνετε γρήγορα πριν φτάσετε στη στροφή. Εάν πρέπει να φρενάρετε σε χώμα ή χαλίκι θα πρέπει να χρησιμοποιείτε λιγότερη δύναμη στα φρένα, που σημαίνει μεγαλύτερη απόσταση για να επιβραδύνετε. Σε ανώμαλο δρόμο και στροφές, χρησιμοποιήστε κυρίως το πίσω φρένο και διατηρήστε την πίεση φρένου αρκετά ελαφριά για να αποφύγετε το κλείδωμα του πίσω τροχού.
Εάν μπορείτε να πάρετε μια αίσθηση για το πώς λειτουργούν τα φρένα σας και να ξέρετε πώς και πότε να τα χρησιμοποιήσετε, θα είστε έτοιμοι να αισθανθείτε πιο σίγουροι σε οποιαδήποτε χωματόδρομο.
Φαγητό
Δύο ακόμη δεξιότητες που απαιτούν αλλαγή στη θέση του σώματος είναι όταν θέλουμε να φάμε ή να πιούμε κάτι ενώ είμαστε πάνω στο ποδήλατο. Μερικοί είναι εξαιρετικά άνετοι στο να οδηγούν με το ένα χέρι (ή χωρίς χέρια) σε χωματόδρομο και να βάζουν τα χέρια τους στις πίσω τσέπες της φανέλας ή να παίρνουν το μπουκάλι νερού από την παγουροθήκη αλλά αυτό μπορεί να προκαλεί άγχος σε πολλούς άλλους. Το τελευταίο πράγμα που θέλετε είναι να χάσετε χρόνο επειδή πρέπει να επιβραδύνετε ή να σταματήσετε κάθε φορά που πρέπει να φάτε ή να πιείτε κατά τη διάρκεια ενός αγώνα. Μπορείτε να εξασκηθείτε σε έναν ομαλό χωματόδρομο αρχικά οδηγώντας με το ένα χέρι για δέκα έως δεκαπέντε δευτερόλεπτα και να αυξήστε το χρόνο έως ότου νιώσετε πιο άνετα.
Μπορεί να ακούγεται προφανές, αλλά το φαγητό και το νερό σε ένα επίπεδο, σχετικά ομαλό τμήμα ενός χωματόδρομου είναι πολύ πιο ασφαλές από το να προσπαθούμε να πάρουμε φάμε ή να πιούμε κάτι στη μέση μιας ανώμαλης κατάβασης. Οι ανηφόρες – ειδικά καθώς πλησιάζετε στην κορυφή – είναι συνήθως καλά μέρη για να φάτε ή να πιείτε κάτι, επειδή η ταχύτητα είναι χαμηλότερη, οπότε μπορείτε γενικά να αντιδράτε σε εμπόδια ευκολότερα απ’ ότι όταν οδηγείτε με το ένα χέρι.
Μορφολογία εδάφους
Το gravel περιλαμβάνει ποδηλασία σε ένα ευρύ φάσμα εδάφους. Μερικές από τις βασικές επιφάνειες που μπορεί να συναντήσετε κατά την οδήγηση gravel είναι οι εξής:
Σκληρό χώμα: Μπορείτε να οδηγήσετε αυτήν την επιφάνεια σχεδόν όπως θα οδηγούσατε στο δρόμο, αλλά η απόσταση φρεναρίσματος είναι ελαφρώς μεγαλύτερη και η ταχύτητα στροφής πρέπει να είναι ελαφρώς πιο αργή.
Χαλικόδρομος: Πρόκειται για χαλίκια και πέτρες πάνω σε σκληρό χώμα. Αυτό είναι λιγότερο προβλέψιμο, οπότε θα θελήσετε να αυξήσετε την απόσταση φρεναρίσματος, να στρίψετε λίγο πιο αργά και να στρίψετε με λίγο λιγότερο κλίση και στρίβοντας το τιμόνι λίγο περισσότερο.
Άμμος και λάσπη: Δεν είναι ακριβώς το ίδιο, αλλά έχουν ομοιότητες. Τόσο στην άμμο όσο και στη λάσπη, η επιφάνεια θα έχει την τάση να σας κατευθύνει το ποδήλατο, αναγκάζοντάς σας να ξεφύγετε από τη γραμμή σας. Θα πρέπει να αφήσετε τον μπροστινό τροχό να γλιστρήσει λίγο. Μην πιέζεται το τιμόνι πάρα πολύ και διορθώστε το τιμόνι με τους γοφούς σας. Μπορείτε να το επιτύχετε ευθυγραμμίζοντας το κεφάλι και τους γοφούς σας προς την κατεύθυνση που θέλετε να πάτε. Δεν θα θέλετε να στρίψετε γέρνοντας το ποδήλατο, οπότε είναι καλύτερο να κρατήσετε το ποδήλατο πιο όρθιο για να διατηρήσετε την πρόσφυση. Σημειώστε ότι η απόσταση φρεναρίσματος θα αυξηθεί (αν και πιθανότατα δεν θα ξεκινήσετε τόσο γρήγορα) και η ταχύτητα σας στην στροφής θα είναι πιο αργή.
Νεροφαγώματα και λακκούβες: Και τα δύο είναι καλύτερα να αποφεύγονται, αλλά μερικές φορές είναι αναπόφευκτο, ή μπορεί στην πραγματικότητα να είναι γρηγορότερο ή ασφαλέστερο να πέσετε πάνω τους αντί να πηγαίνεται γύρω από αυτά. Εάν γνωρίζετε ότι πρόκειται να πέσετε σε μία λακκούβα (και δεν μπορείτε να την πηδήξετε), φροντίστε να την περάσετε όσο το δυνατόν πιο ευθεία. Ας υποθέσουμε ότι είστε έτοιμοι, μετατρέψτε τα χέρια και τα πόδια σας σε αμορτισέρ για να διαχωρίσετε το ποδήλατο και το σώμα σας, και σπρώξτε το ποδήλατο μακριά από εσάς και μέσα στη λακκούβα. Το ποδήλατο θα περάσει εύκολα μέσα στη λακκούβα αρκεί να αφήσετε το σώμα σας να απορροφήσει την πρόσκρουση. Για το φρενάρισμα βεβαιωθείτε ότι έχετε σταθερό κράτημα στο τιμόνι και κρατήστε το πάνω μέρος του σώματος σας όσο το δυνατόν πιο χαλαρό και επίπεδο όσο αφήνετε το ποδήλατο να γλιστρά πάνω-κάτω πάνω από τις λακούβες.
Εξάσκηση, εξάσκηση, εξάσκηση
Δεν υπάρχει τρόπος να αποκτήσετε γρήγορα καμία από αυτές τις δεξιότητες. Πρέπει να εξασκηθείτε. Βρείτε έναν τρόπο προσομοίωσης αυτών των επιφανειών στη δική σας διαδρομή. Εάν δεν έχετε χωματόδρομο κάπου κοντά, προσπαθήστε να σκεφτείτε ποιες επιφάνειες μπορεί να είναι διαθέσιμες σε εσάς. Μια παραλία ή ένα άδειο γήπεδο μπιτς βόλεϊ μπορεί να είναι καταπληκτικά μέρη για να εξασκηθείτε στην άμμο, και η βόλτα σε μερικούς χωματόδρομους όταν βρέχει μπορεί να είναι εξαιρετική πρακτική για την οδήγηση σε λάσπη. Ομοίως, η οδήγηση του gravel ποδηλάτου σας σε κοντινά μονοπάτια μπορεί να είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να εξασκηθείτε σε σκληρότερες επιφάνειες και να αποκτήσετε δεξιοτεχνία σε απότομες ανηφόρες και καταβάσεις.