Κάθε αναβάτης είναι διαφορετικός. Ο στόχος σας είναι να προσαρμόσετε το ποδήλατο έτσι ώστε να ταιριάζει στο σώμα σας και στο στυλ οδήγησης σας.
Καθώς μιλάω για «κανόνες» στις ρυθμίσεις, θυμηθείτε ότι αυτές είναι τυπικές ρυθμίσεις για τον μέσο αναβάτη. Το σώμα σας πιθανότατα δεν είναι απόλυτα συμμετρικό και το στυλ οδήγησης σας δεν είναι ακριβώς το ίδιο με των φίλων σας. Επομένως, θεωρήστε αυτές τις προτάσεις ως «σημεία εκκίνησης» – σας δίνουν ένα μέτρο για να ξεκινήσετε. Στη συνέχεια, μπορείτε να τις τροποποιήσετε για να βρείτε τα δικά σας σωστά σημεία.
Σε αυτό το άρθρο, θα μιλήσουμε για ποδήλατα βουνού. Οι έννοιες είναι πιο κατανοητές σε ένα ποδήλατο δρόμου και αυτό σας βοηθά να εφαρμόσετε αυτές τις έννοιες σε ένα ποδήλατο MTB.
Όσον αφορά τις ρυθμίσεις για τη σέλα, το δισκοβραχίονα, τα πεντάλ και τα σχαράκια, ισχύει ότι αναφέραμε και στο προηγουμενο άρθρο μας “Πως να προσαρμόσετε ένα ποδήλατο δρόμου στα μέτρα σας“
Πρώτον: Είναι το ποδήλατό σας το σωστό μέγεθος για εσάς;
Είναι πολύ δύσκολο να προσαρμόσετε ένα ποδήλατο στο σώμα σας εάν το ποδήλατο (ή οποιοδήποτε μέρος του) έχει λάθος μέγεθος. Για παράδειγμα, σε ένα πλαίσιο ποδηλάτου που είναι πολύ μικρό για εσάς, το κάθισμα μπορεί να μην προσαρμοστεί αρκετά πίσω ώστε να σας βάλει στην καλύτερη θέση για να κάνετε πεντάλ. Ή μπορεί να ανακαλύψετε ότι οι μακριοί δισκοβραχίονες στο μικρό ποδήλατό σας είναι πιο κατάλληλοι για έναν ψηλό αναβάτη. Η τοποθέτηση ενός μικρότερου δισκοβραχίονα θα σας αφήσει να πάτε πιο γρήγορα χωρίς πόνους στα γόνατα.
Το μέγεθος του πλαισίου είναι η απόσταση από το κέντρο του άξονα του δισκοβραχίονα έως το πάνω μέρος του κάθετου σωλήνα (για τυποποιημένο πλαίσιο). Τα πλαίσια ποδηλάτου δρόμου έχουν μέγεθος σε εκατοστά, ενώ τα ποδήλατα βουνού έχουν μέγεθος σε S, M, L κλπ.
Για περίεργα πλαίσια ή κεκλιμένα πλαίσια, αποδεχόμαστε ότι υπάρχει ένα κανονικός σκελετός ποδηλάτου δρόμου, ο οποίος τοποθετείται νοερά πάνω από το περίεργο παραμορφωμένο πλαίσιο ποδηλάτου βουνού και μετράτε αυτό το «υποτιθέμενο» πλαίσιο για να βρείτε το μέγεθος του πλαισίου σας σε εκατοστά. Έτσι, για ποδήλατα βουνού, το μέγεθος πλαισίου σε εκατοστά είναι περισσότερο μία φιλοσοφία από μια πραγματική μέτρηση.
Μήπως έχετε μπερδευτεί μ’ όλα αυτά; Γι’ αυτό διαλέγουμε π.χ. ποδήλατο βουνού μέγεθος «Medium» αντί για “πλαίσιο 42 cm”. Όμως δεν είναι όλα τα «Μ» ίδια. Για έναν κατασκευαστή ποδηλάτων, το «M» του μπορεί να είναι 44cm, ενώ μια άλλη μάρκα ποδηλάτου μπορεί να έχει πλαίσιο 46cm ως το «M» μέγεθός του.
Για να μπερδευτούν ακόμα περισσότερο τα πράγματα, υπάρχουν δύο τρόποι μέτρησης του μήκους του κάθετου σωλήνα. Εάν το μέγεθος του πλαισίου αναφέρεται ως “CT”, αυτή είναι η απόσταση από το κέντρο του δισκοβραχίονα (η μεγάλη στρογγυλή τρύπα στο κάτω μέρος του πλαισίου όπου οι βραχίονες συνδέονται μεταξύ τους) έως το πάνω μέρος του κάθετου σωλήνα όπου η σέλα μπαίνει στο πλαίσιο. “CC” σημαίνει από το κέντρο του δισκοβραχίονα έως το κέντρο της ένωσης όπου ο οριζόντιος σωλήνας συνδέεται με τον κάθετο σωλήνα. Αυτή η μέτρηση βασίζεται στο βασικό τρίγωνο ενός πλαισίου ποδηλάτου δρόμου. Τα πρώτα ποδήλατα βουνού έμοιαζαν με αυτό, αλλά στις μέρες μας όταν το μέγεθος του πλαισίου του ποδηλάτου βουνού δίνεται σε εκατοστά, είναι μια υποθετική μέτρηση. Ο οριζόντιος σωλήνας σχεδόν όλων των ποδηλάτων βουνού έχει κλίση προς τα κάτω και προς τα πίσω. Το πάνω μέρος του κάθετου σωλήνα είναι αρκετά εκατοστά χαμηλότερο από αυτό που θα ήταν σε ένα πραγματικό τριγωνικό πλαίσιο.
Μετρηθείτε για να βρείτε το ιδανικό μέγεθος πλαισίου: Για να επιλέξετε το σωστό μέγεθος πλαισίου, πρέπει να γνωρίζετε το μήκος του καβάλου σας. Αυτή είναι η απόσταση από το πάτωμα μέχρι την κάτω πλευρά του καβάλου σας.
Για ποδήλατα βουνού, ο κατασκευαστής συνήθως προσφέρει γενικά μεγέθη πλαισίου – S, M, L, XL. Θα καθορίσουμε το ιδανικό μέγεθος πλαισίου σε εκατοστά και, στη συνέχεια, θα συγκρίνουμε αυτό το μέγεθος με τον οδηγό μεγέθους του κατασκευαστή.
Για ποδήλατο βουνού, θα μετατρέψουμε το μέγεθος πλαισίου σε cm:
Πραγματικό Μέγεθος πλαισίου ποδηλάτου βουνού σε cm = καβάλος x 0,67.
Παρ’ όλα αυτά καλό θα ήταν να στρογγυλοποιούμε προς τα κάτω για να πάρουμε το κατάλληλο μέγεθος πλαισίου.
Πλάτος τιμονιού
Το τιμόνι ποδηλάτου βουνού πρέπει να είναι αρκετά πλατύ για να παρέχει καλό έλεγχο, αλλά όχι τόσο που πρέπει να μετακινήσετε τους ώμους ή να στρίψετε το σώμα σε μία κλειστή στροφή. Σε αντίθεση με το τιμόνι ποδηλάτου δρόμου, μπορείτε να κόψετε ένα τιμόνι ποδηλάτου βουνού στο κατάλληλο μέγεθος.
Κανόνας για το πλάτος τιμονιού ποδηλάτου βουνού: Τοποθετήστε τα χέρια στα χερούλια και μετρήστε την απόσταση από το εσωτερικό άκρο της κάθε παλάμης (όπου ο δείκτης και ο αντίχειρας περικυκλώνουν τα χερούλια). Πρέπει να είναι ακριβώς η ίδια απόσταση αν μετρήσουμε τη νοητή γραμμή από τις πτυχές των μασχάλων. Ενώ κρατάτε τις λαβές σε μια θέση όπου μπορείτε να οδηγείτε άνετα τόσο στις αλλαγές ταχυτήτων όσο και στα φρένα, με τους ώμους και τους άνω βραχίονες χαλαρούς, τα δάκτυλα πρέπει να στοχεύουν ευθεία ώς μία νοητή γραμμή επέκτασης του βραχίονα. Πριν αρχίζετε να κόβετε με το πριόνι, κάντε μια βόλτα και ρυθμίστε τη θέση των χειρολαβών στο τιμόνι. Μόλις είστε σίγουροι ότι έχετε τη σωστή θέση για τις χειρολαβές και τις λεβιεδομανέτες, τότε κόψτε τα άκρα του τιμονιού στο σωστό μήκος.
Ρυθμίστε το «sag» (ποδήλατα βουνού)
Χρειάζεστε: προπονητήριο, αεραντλία αναρτήσεων, προδιαγραφές του κατασκευαστή για την ανάρτηση. Βοηθά να έχετε: γωνιόμετρο για τη μέτρηση της γωνίας κούτελου του πλαισίου.
Σε αντίθεση με τα ποδήλατα δρόμου, τα περισσότερα ποδήλατα βουνού διαθέτουν εμπρός ανάρτηση. Οι σχεδιαστές πλαισίων MTB τα σχεδιάζουν με γνώμονα να «βυθίζεται» το πλαίσιο του ποδηλάτου καθώς η ανάρτηση συμπιέζεται κάτω από το βάρος του αναβάτη. Η δύναμη που αντιστέκεται στη συμπίεση της ανάρτησης ονομάζεται «προφόρτιση». Το κλειδί είναι να προσαρμόσετε την προφόρτιση κάθε αμορτισέρ για δύο πράγματα: (1) Το πλαίσιο ποδηλάτου πρέπει να είναι στη σωστή γωνία σε σχέση με το έδαφος. Για παράδειγμα, εάν η μπροστινή ανάρτηση δεν έχει αρκετή πίεση αέρα, η μύτη του ποδηλάτου θα στοχεύει περισσότερο προς τα κάτω και είναι πιο πιθανό να τερματίσει. (2) Κάθε ανάρτηση πρέπει να ρυθμιστεί έτσι ώστε να λειτουργεί καλά. Πολύ μικρή προφόρτιση και η ανάρτηση θα τερματίσει όταν πέσετε σε λακούβα. Πάρα πολύ, και σε κάθε μικρή πέτρα το ποδήλατο θα αναπηδά. Οι περισσότεροι κατασκευαστές ποδηλάτων σάς καθοδηγούν να προσαρμόσετε την προφόρτιση της ανάρτησης, μετρώντας το «sag» της ανάρτησης όταν είστε πάνω στο ποδήλατο. Κάποιοι μπορεί να δώσουν μια προτεινόμενη πίεση αέρα με βάση το βάρος του αναβάτη.
Θα υποθέσουμε ότι έχετε ανάρτηση με αέρα, αλλά οι ίδιες αρχές ισχύουν για τις αναρτήσεις ελατηρίου. Πρώτα, κάντε μία αναζήτηση στο Διαδίκτυο ή στον ιστότοπο του κατασκευαστή και λάβετε τις συγκεκριμένες προτάσεις για την ανάρτηση στο ποδήλατό σας σχετικά με την προφόρτιση και το «sag». Ελέγξτε επίσης τις προδιαγραφές του κατασκευαστή του ποδηλάτου για “head angle” – η γωνία του κούτελου σε σχέση με το έδαφος.
Βάλτε το ποδήλατο στον προπονητήριο και τοποθετήστε ένα στήριγμα κάτω από τον μπροστινό τροχό. Μετρήστε για να βεβαιωθείτε ότι ο εμπρός και ο πίσω άξονας βρίσκονται ακριβώς στην ίδια απόσταση από το δάπεδο. Ρυθμίστε μια αρχική προφόρτιση στην μπροστινή και στην πίσω ανάρτηση (χρησιμοποιώντας την «καλύτερη εκτιμώμενη» ή τη σύσταση του κατασκευαστή) και μετά καθίστε στο ποδήλατο. Μετρήστε το «sag» του ποδηλάτου κάτω από το βάρος σας (ή μετρήστε πόσο συμπιέζεται η ανάρτηση, σύμφωνα με ότι συνιστά ο κατασκευαστής). Τώρα ρυθμίστε την πίεση αέρα στην μπροστινή και/ή πίσω ανάρτηση έως ότου το «sag» να ανταποκριθεί στις υποδείξεις του κατασκευαστή. Αν έχετε γωνιόμετρο, ρυθμίστε την προφόρτιση της ανάρτησης, ώστε η γωνία του κούτελου να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές του ποδηλάτου σας.
Ρυθμίστε τη θέση του τιμονιού
Χρειάζεστε: προπονητήριο και στήριγμα εμπρός τροχού, αποστάτες λαιμού, εργαλείο σύσφιξης λαιμού.
Εάν δεν το έχετε κάνει ήδη, ρυθμίστε τις αναρτήσεις σας για να έχετε τη σωστό «sag» και γωνία κούτελου. Ρυθμίστε το ύψος της σέλας και τη θέση εμπρός-πίσω. Ανεβείτε στο ποδήλατο, πιάστε το τιμόνι και ξεκινήστε να κάνετε πεντάλ. Νιώθετε άνετα τη πλάτη σας; Έχουν τα γόνατά σας αρκετό χώρο καθώς ανεβαίνουν πάνω και κάτω; Μπορείτε να αναπνέετε εύκολα; Μπορείτε να αφήσετε το τιμόνι και να διατηρήσετε την ίδια θέση σώματος ή ακουμπάτε στα χέρια σας όταν κάνετε πεντάλ;
Δεν υπάρχουν απόλυτοι κανόνες για τη ρύθμιση της θέσης του τιμονιού. Ψάχνετε τον σωστό συνδυασμό αεροδυναμικής, ελέγχου κατεύθυνσης, άνεσης στο άνω μέρος του σώματος και μεταφοράς ισχύος.
Ένα καλό αρχικό ύψος για το τιμόνι είναι 5 εκατοστά χαμηλότερο από την κορυφή του καθίσματος.
Κανόνας # 1: Το τιμόνι πρέπει να είναι περίπου 5cm χαμηλότερα από τη σέλα.
Εάν θέλετε να το ελέγξετε, βάλτε μια σανίδα πάνω στο κάθισμα και ελέγξτε την απόσταση από το τιμόνι (δέστε ένα κορδόνι μεταξύ των άκρων του τιμονιού). Βάλτε ένα αλφάδι πάνω στη σανίδα και μετρήστε πόσο πρέπει να σηκώσετε τη σανίδα από το κορδόνι για να κεντράρετε τη φυσαλίδα. Το κενό πρέπει να είναι 5cm.
Κανόνας # 2: Το τιμόνι πρέπει να εμποδίζει την προβολή του μπροστινού άξονα. Αυτό είναι ένα καλό σημείο εκκίνησης για να κάνετε τις αλλαγές σας.
Εάν δείτε τον άξονα μπροστά από το τιμόνι, μπορεί να χρειαστείτε ένα μακρύτερο λαιμό ή ένα υψηλότερο τιμόνι. (Οι διαχωριστικοί δακτύλιοι χρησιμοποιούνται για την ανύψωση του τιμονιού.) Εάν δείτε τον άξονα πίσω από το τιμόνι, θα πρέπει να κατεβάσετε το τιμόνι.
Ελέγξτε αν έχετε διαχωριστικά (δακτυλίους) μεταξύ του πλαισίου του ποδηλάτου και του λαιμού. (Οι περισσότεροι αρχάριοι προτιμούν μια πιο όρθια θέση οδήγησης, που είναι ένας άλλος λόγος που οι κατασκευαστές ποδηλάτων ανεβάζουν το τιμόνι.)
Κανόνας # 3: H οδήγησή σας θα επηρεαστεί από την κλίση (περιστροφή) του τιμονιού. Ενώ ρυθμίζετε το ύψος του τιμονιού και το μήκος του λαιμού, ξεκινήστε με το τιμόνι στην ουδέτερη θέση. Τα περισσότερα τιμόνια έχουν έναν οδηγό περιστροφής και κεντραρίσματος στο μπροστινό μέρος.
Συμβουλή: Εάν προτιμάτε μια πολύ χαμηλή θέση οδήγησης αλλά δεν θέλετε να κόψετε το τιμόνι και να εξαλείψετε όλους τους αποστάτες, μπορείτε να αντιστρέψετε το λαιμό (γυρίστε τον προς τα πάνω έτσι ώστε να έχει γωνία προς τα κάτω). Ανάλογα με τη γωνία του λαιμού τιμονιού σας, αυτό μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά στο ύψος του τιμονιού.
Κανόνας # 4: Εάν τα χέρια ή οι ώμοι σας αισθάνονται άβολα καθώς οδηγείτε και οδηγείτε, αλλά σας αρέσει η θέση του ισχίου και του κορμού σας, προσαρμόστε το μήκος του λαιμού. Εάν συμβαίνει κάτι άλλο και (λαιμός, πλάτη, αναπνοή, γοφοί) είναι άβολα, ρυθμίστε το ύψος του τιμονιού ή χρησιμοποιήστε ένα λαιμό με διαφορετική γωνία.
Σημείωση: Σας προτείνω να κάνετε σημαντικές ρυθμίσεις της θέσης οδήγησης αλλάζοντας το ύψος του τιμονιού. Στη συνέχεια, εάν είναι απαραίτητο, κάντε πολύ μικρές αλλαγές στο μήκος του λαιμού μόνο εάν το νέο μήκος του λαιμού ταιριάζει στο στυλ οδήγησης σας. Η αλλαγή του μήκους του λαιμού αλλάζει τον τρόπο που οδηγείτε το ποδήλατο.
Σε ποδήλατο βουνού περιστρέφοντας το τιμόνι προς τα εμπρός σας δίνει μια πιο επιθετική θέση και ισοπεδώνει το σώμα σας για λιγότερη αντίσταση στον άνεμο. Αλλά καθιστά πιο δύσκολο να περάσετε πίσω από το κάθισμα σε απότομες καταβάσεις. Περιστρέφοντας το τιμόνι πίσω σας δίνει μια πιο όρθια θέση οδήγησης και ευκολότερη καθοδήγηση.
Ρύθμιση λεβιεδομανέτων
Χρειάζεστε: εργαλεία για να χαλαρώσετε τις λεβιεδομανέτες.
Για ποδήλατα βουνού:
Με τον καρπό ευθυγραμμισμένο, μια νοητή ευθεία γραμμή περνά από τη μέση του αγκώνα μέσω της μέσης του καρπού και της μέσης της λαβής του τιμονιύ. Μετακινήστε τη λεβιεδομανέτα έτσι ώστε ο αντίχειρας να πέσει πάνω στο λεβιέ των ταχυτήτων ενώ ο καρπός παραμένει σε αυτήν τη θέση.
Ενώ κρατάτε ελαφρά τη λαβή, σηκώστε το δείκτη και τα μεσαία δάχτυλά σας σε μια ελαφρώς καμπύλη θέση. Τώρα, χωρίς να μετακινήσετε το χέρι ή τα δάχτυλά σας, μετακινήστε το μοχλό φρένων έτσι ώστε η μανέτα να είναι κάτω από τις εξωτερικές αρθρώσεις των δακτύλων. Εάν οδηγείτε συνήθως με χοντρά γάντια, προσαρμόστε τη θέση της μανέτας φορώντας αυτά τα γάντια!
Ρυθμίστε την αρχική θέση της μανέτας, ώστε να μην χρειάζεται να τεντωθείτε για να την κρατήσετε. Η καλύτερη θέση εκκίνησης εξαρτάται από το μήκος των δακτύλων σας, το πάχος της παλάμη σας και το πάχος των χειρολαβών στο τιμόνι σας. Εάν νομίζεται ότι η μανέτα είναι πολύ μακριά και δεν μπορεί να ρυθμιστεί προς τα μέσα, τοποθετήστε λεπτότερες χειρολαβές. Μια χειρολαβή μικρότερης διαμέτρου σάς επιτρέπει να επεκτείνετε το δάχτυλό σας προς το μοχλό.
Ιδανικό σημείο. Τα δάχτυλα και ο αντίχειρας μπορούν να κάνουν οποιονδήποτε αλλαγή ταχυτήτων χωρίς να κινήσετε το χέρι και τον καρπό. ΔΕΝ πρέπει να μετακινείτε το εξωτερικό μέρος της παλάμης σας ή το μικρό δάχτυλο καθώς ο δείκτης και ο αντίχειρας μετακινούνται από το φρένο στις ταχύτητες και επιστρέφουν ξανά.
Το πιο κοινό λάθος ρύθμισης; Πολλοί αναβάτες θεωρούν ότι οι δακτύλιοι στερέωσης φρένου και ταχυτήτων πρέπει να αγγίζουν ο ένας τον άλλον. Ανοησίες. Σύρετε το, περιστρέψτε το, έως ότου πετύχετε τη ρύθμιση που σας ικανοποιεί. που έχετε.
Δοκιμαστική διαδρομή. Ελέγξτε τις ρυθμίσεις σας
Ελέγξτε όλες τις ρυθμίσεις που έχετε κάνει. Επειδή μια νέα ρύθμιση μπορεί να επηρεάσει κάτι που κάνατε νωρίτερα, ελέγξτε ξανά και ρυθμίστε ξανά έως ότου αισθάνεστε ότι η οδήγηση είναι τέλεια. Σηκωθείτε. Κάθισε πίσω. Κάντε πεντάλ γρήγορα, αργά ή με μεγάλη ταχύτητα. Βρείτε οποιεσδήποτε ρυθμίσεις χρειάζονται τροποποίηση ενώ το ποδήλατο είναι ακόμα στον προπονητήριο.
Αυτό που αισθάνεται καλά σε έναν προπονητήριο μπορεί να μην είναι ικανοποιητικό όταν αρχίσετε να οδηγείται σε ανώμαλο δρόμο. Κάντε μια μακρά βόλτα με ένα κιτ εργαλείων και κάντε μικροσκοπικές προσαρμογές στη ρύθμισή σας μέχρι να αισθανθείτε άνετα. Βεβαιωθείτε ότι η διαδρομή σας περιλαμβάνει δύσκολες αναβάσεις, απότομες κατηφόρες και κλειστές στροφές.