Πότε πρέπει να αντικαταστήσω ένα φθαρμένο ελαστικό ποδηλάτου;
Όταν διαβάζουμε κάποιες οδηγίες του κατασκευαστή ελαστικών, φαίνεται ότι οι συστάσεις είναι μάλλον «αυστηρές», πιθανώς για να αποτρέψουν οποιονδήποτε από το να μηνύσει τις εταιρείες σε περίπτωση προβλημάτων.
Μιλώντας για ευθύνη, πρέπει να πω ότι όλες οι πληροφορίες και οι συμβουλές που δίνονται εδώ βασίζονται στις γνώσεις και την εμπειρία μου, αλλά τις ακολουθείτε με δική σας ευθύνη.
Συνοπτικά, τα ελαστικά χρειάζονται αντικατάσταση όταν είναι πολύ παλιά ή πολύ φθαρμένα (το ένα δεν αποκλείει το άλλο).
Διάρκεια ζωής ελαστικών
Ποιά είναι η διάρκεια ζωής των ελαστικών;
Τα ελαστικά έχουν ορισμένες ιδιότητες: ελαστικότητα, πρόσφυση, σχήμα κ.λπ. Η διάρκεια ζωής των ελαστικών φτάνει στο τέλος της όταν υπάρχει απώλεια της ποιότητας αυτών των ιδιοτήτων σε μια χρονική περίοδο – λόγω χρόνου, όχι (απλώς) λόγω φθοράς.
Σε κατάλληλες συνθήκες αποθήκευσης (θερμοκρασία, υγρασία κ.λπ.) τα ελαστικά μπορούν να διαρκέσουν περίπου για μια δεκαετία, χωρίς αξιοσημείωτη φθορά. Η διάρκεια ζωής, ως σημαντικός παράγοντας, ξεκινά μόλις τοποθετηθεί ένα ελαστικό στον τροχό.
Τι επηρεάζει τη διάρκεια ζωής των ελαστικών;
Όταν συζητάμε παράγοντες που επηρεάζουν τη διάρκεια ζωής των ελαστικών, θα αναφέρω τις τέλειες συνθήκες. Φυσικά, τα ελαστικά θα πρέπει να ταιριάζουν με τις συνθήκες οδήγησης, όχι το αντίστροφο, επομένως ο συμβιβασμός είναι συχνά απαραίτητος. Οι παρακάτω παράγοντες θα σας βοηθήσουν να επιλέξετε τι είναι καλύτερο για τα ελαστικά.
1. Πίεση
Μόλις τοποθετηθεί και φουσκώσει ένα ελαστικό, η πίεση του αέρα προσπαθεί να ξεφύγει από το ελαστικό. Όσο μεγαλύτερη είναι η πίεση, τόσο περισσότερο καταπονείται το ελαστικό και τόσο πιο γρήγορα ελαττώνεται η διάρκεια ζωής του. Αυτός είναι ένας από τους λόγους όπου το φούσκωμα των ελαστικών πρέπει να γίνεται στη βέλτιστη πίεση (όχι πολύ υψηλή και όχι πολύ χαμηλή).
Εάν ένα ποδήλατο αποθηκεύεται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, δεν είναι κακή ιδέα να έχετε την πίεση χαμηλότερη από τη βέλτιστη, απλώς βεβαιωθείτε ότι τα ελαστικά δεν έχουν ξεφουσκώσει υπερβλικά, γιατί θα μπορούσαν να παραμορφωθούν με την πάροδο του χρόνου, αν αφεθούν έτσι. Ομοίως, εάν ένα ποδήλατο με σκασμένο λάστιχο το σπρώξετε για να το μετακινήσετε, τα πλευρικά τοιχώματα των ελαστικών μπορεί να ραγίσουν.
Η οδήγηση με πίεση πολύ χαμηλότερη από τη βέλτιστη μπορεί να μειώσει δραστικά τη δι΄λαρκεια ζωής τους και να προκαλέσει το ράγισμα των πλευρικών τοιχωμάτων του ελαστικού. Φυσικά, η πολύ υψηλή πίεση θα πρέπει οπωσδήποτε να αποφευχθεί επίσης.
2. Αέρας
Τα ελαστικά οξειδώνονται στον αέρα. Είναι ιδανικό να αποθηκεύετε ένα ποδήλατο σε εσωτερικό χώρο, σε μέτρια θερμοκρασία (μεταξύ 15 και 25°C). Ο παγετός ή οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες ή η αποθήκευση κοντά σε σώμα καλοριφέρ επιταχύνουν τη γήρανση των ελαστικών. Μπορούν να τυλιχτούν σε νάιλον όταν αποθηκεύονται, αλλά μόνο εάν είναι εντελώς στεγνά και αποθηκευτούν σε θερμοκρασία δωματίου, για να τα προστατέψουμε από την υγρασία.
Η επαφή με το τσιμέντο αφαιρεί επίσης την υγρασία από τα ελαστικά και μπορεί να τα στεγνώσει και να σαπίσουν. Βάλτε λίγο χαρτόνι ή παλιό χαλί κάτω από τους τροχούς εάν ένα ποδήλατο είναι αποθηκευμένο πάνω σε τσιμέντο.
3. Ήλιος
Το άμεσο ηλιακό φως, ειδικά όταν είναι καλοκαίρι και αν είναι παρατεταμένο, μπορεί να προκαλέσει μείωση της διάρκειας ζωής και σκάσιμο των ελαστικών.
4. Αλμύρα
Συχνά εμφανίζεται στις νησιωτικές και παράκτιες περιοχές. Το αλμυρό νερό προκαλεί φθορά του πλευρικού τοιχώματος του ελαστικού και σκίζεται. Από την εμπειρία μου, καλής ποιότητας χειμερινά ελαστικά ποδηλάτου είναι πιο ανθεκτικά σε αυτόν τον παράγοντα, από τα “συνηθισμένα” ελαστικά.
Παραδείγματα παλαιωμένων ελαστικών – πώς να το καταλάβετε;
Οι εικόνες αξίζουν 1000 λέξεις:
Εάν ένα ελαστικό είναι χαμηλής ποιότητας, ή αποθηκευμένο σε πάνω σε τσιμέντο, ή φουσκωμένο σε πολύ υψηλή πίεση ή αφεθεί σε άμεσο ηλιακό φως, τότε το πέλμα μπορεί να ραγίσει ενώ τα πλευρικά τοιχώματα είναι ακόμα τέλεια:
Ένα άλλο σημάδι ενός ελαστικού δίχως μεγάλη διάρκεια ζωής είναι η εμφάνιση ενός ή πολλών διογκώσεων όταν το ελαστικό είναι φουσκωμένο. Μοιάζουν με ένα μικρό καρούμπαλο, κάτω από το πέλμα του ελαστικού. Ένα τέτοιο ελαστικό θα σκάσει σε εκείνο το μέρος αργά ή γρήγορα. Πρέπει να αντικατασταθεί.
Εκτός από την οπτική επιθεώρηση, η πρόσφυση των ελαστικών, ειδικά στο πεζοδρόμιο, είναι ένας καλός δείκτης της διάρκειας ζωής τους – τα παλιά ελαστικά κρατάνε πολύ χειρότερα, ειδικά στο βρεγμένο. Η οπτική επιθεώρηση είναι η πιο αξιόπιστη και ασφαλέστερη μέθοδος για τον έλεγχο της φθοράς των ελαστικών.
Συνέπειες (κίνδυνοι) από παλιά ελαστικά
Τα παλιά ελαστικά δεν θα κρατάνε το ίδιο καλά, ειδικά στο βρεγμένο (όσο πιο παλιό είναι ένα ελαστικό, τόσο πιο έντονη είναι η διαφορά μεταξύ της πρόσφυσης σε στεγνό και βρεγμένο).
Επίσης, τα ελαστικά με ραγισμένα πλαϊνά τοιχώματα μπορεί ξαφνικά, χωρίς προηγούμενη ειδοποίηση, να σκάσουν, ίσως στη μέση μιας διαδρομής ή σε μια στροφή κατά τη διάρκεια μιας κατάβασης.
Φθορά ελαστικών
Τι είναι η φθορά των ελαστικών;
Πρόκειται φυσικά για φυσική φθορά υλικού ελαστικού λόγω χρήσης.
Τι επηρεάζει τη φθορά των ελαστικών;
Προφανώς, η χρήση επηρεάζει τη φθορά των ελαστικών, αλλά εδώ είναι μερικοί παράγοντες και περιπτώσεις χρήσης που κάνουν τη μεγαλύτερη διαφορά:
1. Οδόστρωμα
Όσο πιο τραχιά είναι η επιφάνεια, τόσο πιο γρήγορα φθείρονται τα ελαστικά. Δεν είναι κάθε ορεινό μονοπάτι και ούτε καν κάθε οδόστρωμα ομαλό. Άλλα είναι πιο τραχιά, άλλα πιο λεία. Το πιο τραχύ οδόστρωμα βοηθά στην καλύτερη πρόσφυση, ειδικά στις στροφές και στη βροχή, αλλά φθείρει τα ελαστικά πιο γρήγορα.
2. Ανηφόρες
Η οδήγηση σε ανηφόρες φθείρει το πίσω ελαστικό πολύ πιο γρήγορα από την οδήγηση σε ευθείες.
3. Ροπή κίνησης τροχού
Τα ελαστικά των οπίσθιων τροχών φθείρονται πολύ πιο γρήγορα.
4. Βάρος
Όσο περισσότερο βάρος φέρει ένας τροχός, τόσο πιο γρήγορα φθείρεται το ελαστικό του. Για τα περισσότερα «συνηθισμένα» ποδήλατα, το πίσω ελαστικό έχει μεγαλύτερο βάρος.
5. Φρενάρισμα
Το φρενάρισμα αυξάνει τη φθορά των ελαστικών. Στα ποδήλατα, η μεγαλύτερη δύναμη φρεναρίσματος επιτυγχάνεται χρησιμοποιώντας το μπροστινό ελαστικό. Ωστόσο, επειδή ο πίσω τροχός όταν φρενάρετε δυνατά (και λόγω κακών συνηθειών ή/και κακής τεχνικής φρεναρίσματος), μπορεί συχνά μπλοκάρει και να αρχίσει να γλιστράει. Αυτό αυξάνει υπερβολικά τη φθορά των ελαστικών.
Για παράδειγμα, με ελαστικά ποδηλάτου δρόμου, που σταματούν σε μια κατάβαση, από περίπου 50 km/h ταχύτητα, εάν χρησιμοποιείτε μόνο το πίσω φρένο και μπλοκάρετε τον πίσω τροχό έτσι ώστε το ελαστικό να γλιστρήσει, ένα τέτοιο φρένο αρκεί για να καταστρέψει τελείως. ένα καινούργιο ελαστικό, μέχρι τα λινά του.
6. Ανωμαλίες οδοστρώματος
Μια μεγάλη λακκούβα μπορεί να κόψει εντελώς το ελαστικό (ακόμα και να καταστρέψει το στεφάνι του τροχού).
Πώς καταλαβαίνετε ότι ένα ελαστικό έχει φθαρεί;
Για τρακτερωτά ελαστικά ή οποιαδήποτε ελαστικά με έντονο πέλμα, είναι καθαρά ορατό όταν το πέλμα έχει φθαρεί. Μπορεί επίσης να γίνει αντιληπτό από την κακή πρόσφυση στη λάσπη. Η πρόσφυση στο οδόστρωμα βελτιώνεται όσο πιο ελαφρύ είναι το ελαστικό.
Για ελαστικά δρόμου, που έχουν λείο πέλμα, τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά:
Πολλοί κατασκευαστές, ειδικά ελαστικών ποδηλάτων δρόμου υψηλότερης ποιότητας, κατασκευάζουν «δείκτες φθοράς ελαστικών».
Μόλις φθαρούν οι δείκτες φθοράς του ελαστικού («εξαφανίζονται»), το ελαστικό θεωρείται φθαρμένο και πρέπει να αντικατασταθεί.
Ορισμένα ελαστικά δεν έχουν τέτοιους δείκτες, αλλά έχουν διαφορετικό χρώμα στο εσωτερικό στρώμα:
Οι συνέπειες της φθοράς των ελαστικών
Με τα ελαστικά εκτός δρόμου, το πιο αξιοσημείωτο σημείο της φθοράς είναι η χειρότερη πρόσφυση στη λάσπη.
Για τα ελαστικά ποδηλάτων δρόμου, το πρώτο αξιοσημείωτο σημείο είναι τα πιο συχνά σκασμένα λάστιχα – επειδή το υλικό του ελαστικού είναι φαγωμένο. Αυτό ισχύει ειδικά για τα πίσω ελαστικά Εάν ένα ελαστικό δεν αντικατασταθεί εγκαίρως, μπορεί να φθαρεί τόσο πολύ που απλά να σκάσει με κρότο, ξαφνικά.
Συνηθισμένα λάθη – όπως η εναλλαγή μπροστινών και πίσω ελαστικών
Λόγω της ταχύτερης φθοράς του πίσω ελαστικού, πολλοί αλλάζουν ελαστικά, τοποθετώντας το (σχεδόν εντελώς) φθαρμένο πίσω ελαστικό μπροστά και το μπροστινό ελαστικό στον πίσω τροχό. Αλλά, εάν είναι δυνατόν, αυτό θα πρέπει να αποφευχθεί. Γιατί;
Ο μπροστινός τροχός είναι ζωτικής σημασίας για τον έλεγχο ενός ποδηλάτου και την παραμονή σε όρθια θέση. Το να σκάσει ένα μπροστινό ελαστικό, ειδικά με ταχύτητα, μπορεί να είναι επικίνδυνο.
Γι’ αυτό η συμβουλή μου είναι: το νέο ελαστικό πηγαίνει στον μπροστινό τροχό, ενώ το παλιό μπορεί να μετακινηθεί από τον μπροστινό στον πίσω τροχό. Αλλά ποτέ μην βάζετε πιο φθαρμένο ελαστικό στον μπροστινό τροχό.
Ένα άλλο συνηθισμένο λάθος είναι η οδήγηση με πολύ παλιά ελαστικά. Αυτό είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο με τα μπροστινά ελαστικά.
Λιγότερο συχνά, πολλοί αλλάζουν ελαστικά που είναι ακόμα σε καλή κατάσταση μετά από δύο χρόνια, επειδή «το λέει το εγχειρίδιο του κατασκευαστή». Αυτό βλάπτει την τσέπη σας και μολύνει τον πλανήτη.
Πότε να αντικαταστήσετε ένα ελαστικό ποδηλάτου;
Όπως ανέφερα παραπάνω, πιθανότατα γνωρίζετε την απάντηση: όταν είναι πολύ παλιά ή φθαρμένα.
Εάν δεν οδηγείτε με μεγάλη ταχύτητα στις κατηφόρες, θα μπορούσατε να το ρισκάρετε με το πίσω ελαστικό, αλλά ποτέ με το μπροστινό, ακόμα και για αργή οδήγηση σε ευθείες – τουλάχιστον κατά τη γνώμη μου.
Συμπέρασμα
Προσέχετε τα ελαστικά σας – είναι αυτό που σας κρατά ασφαλείς στο δρόμο όταν κάνετε ποδήλατο και να ελέγχετε τακτικά την πίεση των ελαστικών.