Ορισμένοι κατασκευαστές τροχών, συμπεριλαμβανομένων των Enve και Giant/Cadex, παράγουν ζάντες hookless για οδήγηση στο δρόμο και σχεδόν κάθε μεγάλος κατασκευαστής ελαστικών διαθέτει ένα συμβατό ελαστικό δρόμου. Ποια είναι λοιπόν τα γεγονότα; Οι ζάντες hookles που χρησιμοποιούνται στους αγώνες δρόμου – είναι όμως ασφαλείς για τον καταναλωτή;
Τι σημαίνει hookless;
Ουσιαστικά είναι μια ζάντα χωρίς άγκιστρο στο χείλος – μια ζάντα που δεν έχει τους γάντζους της πιο παραδοσιακής ζάντας clincher που αγκαλιάζει τις άκρες των ελαστικών. Πλέον σχεδόν όλα τα αυτοκίνητα και μοτοσυκλέτες χρησιμοποιούν ελαστικά hookless, χωρίς σαμπρέλα.
Το pro peloton σπάνια χρησιμοποιούσε ελαστικά clincher με σαμπρέλες: οι ομάδες έτρεχαν ελαστικά tubular κολλημένα στις ζάντες μέχρι σχετικά πρόσφατα. Ένα μεγάλο πλεονέκτημα του ελαστικού tubular που ήταν κολλημένο στο στεφάνι ήταν ότι αν τρυπούσε, ήταν ακόμα δυνατό όχι μόνο να μείνει πάνω στον τροχό αλλά και να συνεχίσει κάποιος να κάνει ποδήλατο σε ευθείες μέχρι να φτάσει το αυτοκίνητο της ομάδας με ένα εφεδρικό τροχό.
Αλλά όλα άλλαξαν όταν το ελαστικό tubeless αποδείχτηκε ταχύτερο και οι επαγγελματίες ομάδες έχουν ως επί το πλείστον αλλάξει από tubular σε tubeless.
Αρχικά, οι ζάντες tubeles ήταν με «άγκιστρα» (hooked) και έτσι μπορούσαν να φουσκωθούν στις τυπικές πιέσεις για ένα ποδήλατο δρόμου. Αλλά η σχεδίαση χωρίς άγκιστρο (hookless) έχει μέγιστη συνιστώμενη πίεση 5 bar ή 73 psi, όπως καθορίζεται από τα πρότυπα ISO και ETRTO,
Η μέγιστη βαθμολογία πίεσης δεν οφείλεται στο ότι τα 73 psi είναι το όριο του τροχού, αλλά επειδή αυτό επιβάλλεται από το ISO και το ETRTO.
Πριν από λίγο καιρό, η επιλογή μιας ζάντας hookless σήμαινε τον περιορισμό της επιλογής ελαστικών σας, με την Continental και τη Vittoria, δύο μεγάλες μάρκες, να χρειάζονται χρόνο για την ανάπτυξη συμβατών ελαστικών. Τώρα, όμως, το Conti GP5000S TR και το Vittoria Corsa Pro TLR δεν υπάρχει λόγος να μην επιλέξει κάποιος hookless.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των ζαντών hookless;
Υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα του hookless που αναφέρονται από τους υποστηρικτές του. Το πρώτο είναι ότι η ζάντα χωρίς άγκιστρο και το πλευρικό τοίχωμα του ελαστικού είναι πιο αεροδυναμικό επειδή εξαλείφει το προφίλ του ενός ελαστικού που προεξέχει σε ένα αγκιστρωμένο χείλος. Η ροή αέρα είναι πιο ομαλή στο πλευρικό άκρο του ελαστικού.
Το δεύτερο είναι ότι ένα χείλος χωρίς άγκιστρο με ίσια τοιχώματα είναι ισχυρότερο και πιο ανθεκτικό στις κρούσεις, καθώς τα τοιχώματα μπορεί να είναι παχύτερα και το ανθρακόνημα θα λυγίζει με πιο φυσικό τρόπο σε σύγκριση με ένα hooked..
Και το τρίτο είναι ότι η κατασκευή μιας ζάντας χωρίς άγκιστρο είναι πιο αποτελεσματική – αν και φθηνότερη στην κατασκευή εφόσον απαιτείται μόνο ένα καλούπι κατασκευής και όχι ξεχωριστό αναλώσιμο καλούπι για κάθε ζάντα hooked στη γραμμή παραγωγής.
Αξίζουν τα πλεονεκτήματα του hookless;
Αν και είναι πιθανό ότι μπορεί να προκύψει κάποιο αεροδυναμικό όφελος από τη σχεδίαση στεφάνης χωρίς άγκιστρο, πολλές δοκιμές δείχνουν ότι όταν συγκρίνουμε δύο σχέδια στεφάνων που είναι πανομοιότυπα από όλες τις απόψεις εκτός από το ότι το ένα είναι hooked και το άλλο hookless, δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά επίδοσης(<0,1W @ 48kph).
Η αντοχή στην κρούση είναι ιδιαίτερα σημαντική για οδήγηση εκτός δρόμου όπου οι χαμηλότερες πιέσεις των ελαστικών και οι πιο τραχιές επιφάνειες καθιστούν πιο πιθανό να χτυπήσετε τη ζάντα. Αυτό κάνει ένα στεφάνι hookless πολύ κατάλληλο για χρήση εκτός δρόμου ή gravel.
Ωστόσο ένα ποδήλατο δρόμου με στενότερα ελαστικά, το όριο πίεσης 73 psi μπορεί να μην είναι κατάλληλο ειδικά για βαρύτερους αναβάτες. Κατά τη γνώμη μας, για χρήση στο δρόμο και με πιο στενά (<32 mm) πλάτη ελαστικών, μια ζάντα hookless μπορεί να μην είναι κατάλληλη για όλους τους αναβάτες. Ωστόσο, για χρήση σε gravel, όπου χρησιμοποιείται ευρέως μεγαλύτερο πλάτος ελαστικού (>35 mm) και όπου η πλειονότητα των αναβατών χρησιμοποιεί tubeless, υπάρχει μικρότερο μειονέκτημα.
Συνπέρασμα
Συνοπτικά, το hookless είναι για αναβάτες που θέλουν να απολαύσουν τα πλεονεκτήματα απόδοσης των σύγχρονων τεχνολογιών τροχών δρόμου, gravel και ποδηλάτου βουνού και ελαστικών. Ενώ πρέπει να σημειωθεί μεγάλη πρόοδος όσον αφορά τη συνεργασία των κατασκευαστών ελαστικών και ζαντών για να διασφαλιστεί ότι τα ελαστικά είναι ασφαλή για χρήση με ζάντες τύπου hookless, πολλοί κατασκευαστές ελαστικών κατασκευάζουν εξαιρετικά ελαστικά που έχουν αποδειχθεί αξιόπιστα και ασφαλή όταν συνδυάζονται με hooked όσο και hookless.
Για να διασφαλιστεί η ασφάλεια, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τι ακριβώς οδηγούμε και ποιες οδηγίες πρέπει να ακολουθούνται.